Gelijkvormige delen
We kregen een mail van Aidan Burns:
"I used to have a little book by Sivy Farhi which had many pentomino
puzzles.
There's the problem of making a shape which contains a copy of itself
within it. An example of this is a 10x6 rectangle with a 5x3 sub-rectangle,
but there are many others.
And a lovely problem is to use 9 sets of pentominoes to make triple sized
copies of all the pentominoes, and within each copy you can't use the same
pentomino twice."
We kenden de problemen.
Het laatste kan je mooi uitgewerkt vinden op de
site van Aad van de Wetering.
We werkten de eerste opgave een beetje uit omdat we dit een mooie toepassing
op gelijkvormigheid vinden.
De kopie (oppervlakte = S) en de gehele figuur (oppervlakte 12x5 = 60) zijn gelijkvormig.
Als de gelijkvormigheidsfactor van de figuur t.o.v. de kopie 2 is dan
gaat de oppervlakte 4 maal groter zijn.
4S = 60 => S = 15
We zochten nog 16 andere voorbeelden.
Het kopie bestaat uit 3 pentomino's en dit geheel is gelijkvormig met de
totale figuur. (12 pentomino's = 4x meer)
Het kopie ligt soms gedraaid of gespiegeld.
De cijfers die bij de vormen staan verwijzen naar de oplossingen die we
van Helmut Postl kregen.(zie verder)
FlatPoly zocht opnieuw voor ons de
oplossingen.
Wil je een oplossing zien klik dan op de bovenstaande tekening.
Vind je er nog andere?
We plaatsen ze heel graag bij op deze pagina.
We waren heel blij dat er reeds iemand onmiddellijk inzond.
De tweede vorm staat reeds op de site.
Ook Peter Jeuken zond ons een oplossing.
We kregen oplossingen van Helmut Postl (Wenen)
"These patterns are all that I have found, but I am not sure that they
are all. I looked only for patterns where the small pattern has the same
orientation as the big pattern (no rotation, no turnover)."
Hij mailde ons een
tekstbestand met 18 pagina's oplossingen.
We begonnen met veel moed en vulden zijn vormen aan met oplossingen waarbij
de kleine vorm wel gedraaid of gespiegeld is.
We zijn bewust van de onvolledigheid van de oplossingen.
Toch denken we dat Helmut vrij volledig is. Er zijn dus 88 (verschillende)
vormen als de gelijkvormige figuur dezelfde oriëntatie heeft.
Er staat telkens een overzicht van de kleine vormen bovenaan.
Voor de oplossingen druk op de opgave.
Rechthoek 3x6
Rechthoek 3x7
Rechthoek 4x4 en 4x5
Van vorm 20 denken we dat we alle oplossingen(22) hebben.
Hij is ook wel speciaal omdat hij een schuine symmetrie-as heeft. In de
eerste oplossing heeft ook het geheel zonder de kleine vorm een
symmetrie-as. We denken dat dit enig is.
Rechthoek 4x6
Rechthoek 3x8
Rechthoek 5x5 en 5x6